Rozstrzenie oskrzeli – rehabilitacja

Rozstrzenie oskrzeli to przewlekła choroba układu oddechowego, w której przebiegu dochodzi do nieodwracalnego rozszerzenia drzewa oskrzelowego. Na skutek uszkodzenia ściany oskrzeli, w ich obrębie gromadzi śluz – u osób zdrowych produkowany w niewielkiej ilości i sukcesywnie wydalany przez gardło. Zalegająca flegma w oskrzelach stwarza doskonałe warunki do rozwoju chorobotwórczych mikroorganizmów, które wyzwalają długotrwały proces zapalny. Infekcja pogłębia patologiczne zmiany i w jeszcze większym stopniu utrudnia oczyszczanie oskrzeli z plwociny. Przyczynia się to do stałego postępu choroby i nasilania związanych z nią dolegliwości.

Jakie są przyczyny rozstrzeni oskrzeli?

Przyczyny rozstrzeni oskrzeli można podzielić na wrodzone oraz nabyte. Do pierwszej grupy zaliczamy m.in. wady w budowie samych oskrzeli, a także tchawicy i płuc, niedobory odporności czy mukowiscydozę. Wśród nabytych przyczyn rozstrzenia oskrzeli wymienia się:

• choroby płuc powodujące ich włóknienie (np. sarkoidoza),
• ciężkie zakażenia wirusowe (np. wirusem odry) i bakteryjne (np. gronkowcem),
• obecność ciała obcego, np. po zachłyśnięciu,
• pylicę płuc,
• refluks żołądkowo-przełykowy (sprzyja aspiracji treści pokarmowej do dróg oddechowych),
• astmę.

Rozstrzenie oskrzeli może rozwinąć się także na skutek urazu termicznego lub wdychania trujących gazów. Czynnikiem ryzyka jest również wieloletnie palenie papierosów.

Jak rozpoznać rozstrzenie oskrzeli?

Pierwszym krokiem w diagnostyce rozstrzeni oskrzeli jest wywiad. Lekarz zapyta przede wszystkim o przebyte choroby dróg oddechowych, poprosi także o dokładne opisanie dolegliwości i określenie czasu ich występowania. Następnie przeprowadzi badanie fizykalne. Występowanie szmerów oskrzelowych i rzężenia powinno skłonić go do skierowania pacjenta na badania obrazowe dróg oddechowych. Bardzo ważne jest przeprowadzenie RTG klatki piersiowej. U chorych badanie uwidoczni ciemne obszary wskazujące na niedodmę (miejsca zlepienia pęcherzyków płucnych, do których nie dociera powietrze), a także zacienienia fragmentów oskrzeli wypełnionych śluzem. Jednoznaczne rozpoznanie rozstrzeni oskrzeli umożliwia tomografia komputerowa wysokiej rozdzielczości. Badanie ostatecznie może potwierdzić, czy doszło do poszerzenia i pogrubienia ścian oskrzeli. Przy podejrzeniu rozstrzeni oskrzeli może zostać zalecona spirometria, która pozwoli sprawdzić, czy doszło do uszkodzenia płuc. W procesie diagnostycznym uwzględnia się również laboratoryjne badanie plwociny w celu ustalenia, jaka bakteria odpowiada za infekcję. Ułatwia to dobór odpowiedniego antybiotyku.

Rozstrzenie oskrzeli – objawy choroby

Objawy rozstrzeni oskrzeli przez długi czas mogą pozostać niezauważone, chorobę często wykrywa się przypadkowo. Niepokojące symptomy pojawiają się w bardziej zaawansowanych stadiach choroby. Należą do nich:

• uporczywy kaszel,
• odkrztuszanie wydzieliny o charakterze ropnej flegmy,
• krwioplucie,
• ból w klatce piersiowej,
• duszności nasilające się szczególnie po wysiłku (z czasem także w spoczynku),
• świszczący oddech (tzw. rzężenie),
• stany podgorączkowe,
• uczucie zmęczenia,
• nieświeży oddech.

Leczenie rozstrzeni oskrzeli

Jeżeli doszło do uszkodzenia płuc, konieczna jest fizjoterapia oraz ćwiczenia ułatwiające pozbywanie się zalegającego w drogach oddechowych śluzu. Wydzielinę pomagają rozrzedzić leki mukolityczne. Poprawę kondycji chorego może przynieść również rehabilitacja oddechowa (np. drenaż ułożeniowy – pacjent przyjmuje specjalną pozycję, która ułatwia odprowadzenie śluzu z oskrzelików). Zdarza się, że chory poddawany jest leczeniu operacyjnemu. Zabieg przeprowadza się, jeżeli zmiany są niewielkie i usunięcie części płuca daje szanse na powrót do zdrowia, lub – przeciwnie – w przypadkach najbardziej zaawansowanych.

Tlenoterapia

W leczeniu rozstrzeni oskrzeli wykorzystuje się koncentratory tlenu. Aparaty pobierają powietrze z otoczenia, absorbują azot i podają pacjentowi tlen za pośrednictwem maski lub tzw. wąsów tlenowych. Wyróżniamy modele stacjonarce, cechujące się dużą wydajnością, a także koncentratory mobilne, których można używać poza domem. Leczenie tlenem daje bardzo dobre rezultaty, pomaga złagodzić objawy choroby i poprawia ogólną jakość życia pacjenta. Koncentrator tlenu można zakupić na własność lub skorzystać z opcji wynajmu.